Ribfracturen

Gebroken ribben komen voor bij ongeveer een kwart van de mensen die een ongeluk hebben gehad. Een gebroken borstbeen komt iets minder vaak voor. Gebroken ribben en een gebroken borstbeen doen veel pijn en zorgen er vaak voor dat het ademhalen moeilijk gaat. 

Als de ribben gebroken zijn, is er ook vaak iets met de longen aan de hand. De long kan gekneusd zijn of kan samenvallen (een zogenaamde klaplong). Soms gaat een gebroken borstbeen met een kneuzing van het hart gepaard. 

Vaak genezen de ribben of het borstbeen vanzelf. Dit zorgt regelmatig voor beperkingen in het dagelijks leven, ook nog lang na het ongeluk. Soms genezen de gebroken ribben of borstbeen niet vanzelf wat ook weer voor klachten kan zorgen. Dan is het fijn dat een arts u bijvoorbeeld met een operatie kan helpen.

De behandeling van gebroken ribben is de laatste jaren nogal veranderd, daarom wordt er in het Erasmus MC veel wetenschappelijk onderzoek naar gedaan. Daarnaast organiseren de artsen van het Erasmus MC regelmatig cursussen om de beste behandeling aan andere artsen te leren. 

Meer informatie kunt u vinden op cwisociety.org

Hoe vaak komt het voor?

Het is in Nederland nooit onderzocht hoeveel mensen precies gebroken ribben oplopen. Wereldwijd weten we dat ongeveer 1 op de 3 mensen die een klap op de borstkas krijgen, gebroken ribben oplopen. De kans op gebroken ribben wordt groter als iemand botontkalking heeft of de klap op de borstkas harder is. Ook het voorkomen van een gebroken borstbeen is niet helemaal bekend. De meeste kans om dood te gaan na een ongeluk treedt op bij schade aan het hoofd. Verwondingen aan de borstkas is de tweede meest voorkomende doodsoorzaak na een ongeluk. Het is dus van groot belang om mensen met letsels aan de borstkas op de juiste manier te behandelen. Daarvoor moet het hele team dat patiënten met schade aan de borstkas behandelt, goed op de hoogte zijn van de beste behandeling. Dat is het geval in het Erasmus MC. 

Er bestaan verschillende soorten gebroken ribben. Dit hangt samen met het aantal gebroken ribben en op hoeveel plekken dezelfde rib is gebroken.

Wanneer drie of meer ribben op een rijtje op verschillende plekken gebroken zijn, vormt dit deel een losliggend gebied. Dit heet een 'fladderthorax'. Deze naam komt doordat het losliggende gebied niet goed meer met ademhalen meedoet en zogenaamd 'fladdert'. Dit doet pijn en maakt ademhalen moeilijker. Zeker omdat de onderliggende long vaak gekneusd is. 

Als er meerdere ribben op één plek gebroken zijn, of het borstbeen gebroken is, heeft dit geen speciale naam.

Verder is het belangrijk om te weten of er naast de gebroken ribben nog andere letsels zijn. Zo kan de long beschadigd zijn door het ongeluk of door gebroken ribben. Het hart en de bloedvaten kunnen stuk zijn. Op de lange termijn kunnen de spieren en zenuwen tussen de ribben ook klachten geven. Ook kan het kraakbeen tussen de ribben en het borstbeen beschadigd zijn en pijn doen: kort na het ongeluk, maar ook nog na lange tijd. 

Meestal is de oorzaak van een gebroken rib of borstbeen een ongeluk. dit kan optreden bij bijvoorbeeld een val in huis, maar ook bij een auto-ongeval of ongeluk op het werk.

Daarnaast kunnen gebroken ribben optreden na een hevig hoest- of niesbui. Als laatste kunnen gebroken ribben een teken zijn van andere ziekten. Zo zorgt botontkalking of een uitzaaiing van een kwaadaardige ziekte bijvoorbeeld dat ribben makkelijk breken.

Gebroken ribben en een gebroken borstbeen doen pijn bij elke ademhaling of minimale beweging. Hoesten en niezen is zeer pijnlijk. Door de pijn gaan mensen oppervlakkiger ademhalen, waardoor een longontsteking kan ontstaan. Hiervan krijg je koorts en worden mensen ziek. 

Zoals elk gebroken bot kunnen een rib en borstbeen weer aan elkaar groeien. Als dit niet gebeurt, kunnen blijvende klachten optreden. Vaak blijft de plek waar de breuk zit pijn doen en verergert de pijn bij bewegen.

Als de ribben wel vastgroeien kan er zenuwpijn (vergelijkbaar met kiespijn) blijven bestaan. Dit komt doordat de zenuw tussen de ribben in de breuk klem komt te zitten. 

Soms verschuiven ribben van hun plaats door de breuk of door schade aan het kraakbeen om de ribben heen. Dit ziet er aan de buitenkant van het lichaam uit als een bult. Bij in- en uitademen verandert deze bult vaak van grootte. Wanneer meerdere ribben gebroken zijn en van hun plaats afgaan, kan de vorm van de borstkas veranderen.

Als er een ongeluk is opgetreden waarbij de borstkas is beschadigd zal er een röntgenfoto van de borstkas worden gemaakt. Dit onderzoek laat niet altijd zien dat er ribben gebroken zijn, terwijl dat wel het geval kan zijn. Dan zal er een CT-scan worden gemaakt. Hierop is beter te zien wat de schade aan de borstkas is. Ook om een gebroken borstbeen vast te stellen is een CT-scan het beste onderzoek.

Vroeger werden gebroken ribben vaak met rust en pijnstillers behandeld. Ook als er meerdere ribben waren gebroken, of als ze van hun plek waren gekomen. Hetzelfde geldt voor een gebroken borstbeen. Tegenwoordig worden gebroken ribben steeds vaker geopereerd. De ribben worden dan met een plaat en schroeven op zijn plek vastgezet. Het voordeel is dat de pijn minder is en dat er minder vaak een longontsteking optreedt. Wel bestaat er een kleine kans dat er een ontsteking in de operatiewond optreedt. Ook ribben die niet goed vastgroeien, kunnen met platen en schroeven worden vastgezet. Deze blijven in het lichaam, tenzij iemand er last van krijgt.

Het opereren van gebroken ribben is een vrij nieuwe behandeling. In het Erasmus MC wordt daarom nauwkeurig gekeken of de behandeling wel echt goed werkt. Dit doen we door verschillende wetenschappelijke onderzoeken die op dit moment binnen het Erasmus MC lopen. Naast onderzoek wordt er in het Erasmus MC ook veel onderwijs op het gebied van de behandeling van gebroken ribben gegeven. Tevens worden verschillen cursussen voor binnen- en buitenlandse artsen georganiseerd. 

Patiënten die een ongeluk hebben meegemaakt worden in het Erasmus MC door een team van specialisten behandeld. De traumachirurg heeft hierover de leiding. Wanneer er sprake is van gebroken ribben of een gebroken borstbeen spelen ook de radioloog, de anesthesist (pijndokter), de verpleegkundige en de fysiotherapeut een belangrijke rol. Al deze zorgverleners zijn op de hoogte van de nieuwste ontwikkelingen in de behandeling van gebroken ribben. Op de operatiekamer zijn de laatste nieuwe technieken beschikbaar om patiënten met gebroken ribben zo goed mogelijk te helpen.

Op het spreekuur zullen patiënten die klachten houden kunnen praten met specialisten op dit gebied. Een team van fysiotherapeuten staat klaar om u zo goed mogelijk bij het herstel te begeleiden. Ook de huisarts zal, indien nodig, nauw bij deze behandeling worden betrokken. Indien uw klachten niet kunnen worden opgelost, zullen de anesthesist, de longarts of andere specialisten worden ingeschakeld.